ازگیل؛ خرمای گیلان

   ازگیل«Kunus» یکی از میوه های بومی گیلان و مازندران است که می توان درخت میوه ی آن را در جنگل های گیلان و مازندران یافت.کونوس یا کونُس یا کوندُس که در فارسی به آن ازگیل«Azgil» می گویند به این دلیل که  از گیلان به دیگر نقاط فرستاده شده است و این میوه به نام  از+ قوم گیل شناخته شده است.قدمت این میوه دست کم به بیش از 3000 سال پیش بر میگردد که از 700 سال قبل از میلاد به یونان راه پیدا کرد و در 200 قبل میلاد به روم رفت و رومیان آن را در اروپا پخش کردند. اینگونه بود که این میوه در اروپا پراکنده شد. امروزه این میوه (و درخت آن) در خطر نابودی و انقراض قرار دارد و باغ های ازگیل به دلیل رکود اقتصادی و افت کشاورزی در حال کاهش است. ولی در جنگل های گیلان و مازندران هنوز به طور خودرو یافت میشود.ازگیل یا کونوس هم خانوداه ی سیب و اربه(1) ، به ، خوج(2) و زازالک است.

   ازگیل میوه ای است اسیدی و سخت  و خوردن زیادِ خام و نرسیده ی آن خوب نیست و باید از خوردن بیش از حد آن خودداری کرد گرچه میوه ای مقوی و خوش طبع است. ازگیل رسیده میوه ای خوش طعم و شیرین است که درون آن سفید رو به قهوه ای میزند(قهوه ای تیره درست است). مردم به ازگیل میگویند؛ خرمای گیلان. با ازگیل شربت و کنسرو نیز درست میکنند.

   ازگیل در جنگل های آفتاب گیر رشد میکند و خاک مرطوب، سبک و شنی با خاک برگ یا خاک سنگین رسی و به خوبی زهکشی شده برای کشت آن مناسب است.

   خواص ازگیل: ویتامین های «ب» و «ث» به وفور دارد.برای بهبود ترش معده و تب و مدفوع سوزان مناسب و تاثیرگذار است. در درمان های پزشکی نیز با برگ آن برای درمان آبسه ی دهان و گلو استفاده میکنند. برگ جوشانده ی آن برای درمان آنژین مورد استفاده قرار میگیرد . درمان برفک با جوشانده برگ ، درمان سالک با جوشانده برگ، درمان اسهال بچه ها با جوشانده برگ ، کار روده ها را نظم میدهد و جوشانده برگ آن برای حلق و گلو (ناراحتی هایشان) مناسب است.برای اسهال ، خونریزی داخلی و ... سودمند است.

در طب سنتی گیلان از آب ازگیل یا اُوکونوس«Ow Kunus»  برای درمان دهان درد مورد استفاده قرار میگیرد.

   ترکیبات کونوس  : آب ، قند ،اسیدهای آلی ، تانن ، لعاب ، و اسید بوریک است. هسته ی ازگیل سمی است و باید از خوردن آن خودداری شود.

(1): گلابی بومی گیلان.

(2): گلابی بومی گیلان.